Choroba Parkinsona to postępująca i przewlekła choroba neurodegeneracyjna, która wpływa na układ nerwowy i kontrolę ruchów. Jej nazwa wiąże się z nazwiskiem brytyjskiego lekarza Jamesa Parkinsona, który jako pierwszy szczegółowo opisał jej objawy w XIX wieku. W tym artykule skupimy się na wyjaśnieniu istoty choroby Parkinsona oraz zbadamy różnorodne teorie i czynniki mogące przyczyniać się do jej występowania.
Czym jest choroba parkinsona?
Choroba Parkinsona, nazywana również chorobą zwyrodnieniową układu pozapiramidowego, jest poważną, przewlekłą i postępującą schorzeniem układu nerwowego. Ta nieuleczalna choroba wynika z braku dopaminy, kluczowego neuroprzekaźnika w mózgu, który wpływa na ruch, nastrój i sen. Imię choroby zawdzięcza brytyjskiemu lekarzowi Jamesowi Parkinsonowi, który jako pierwszy opisał jej objawy w 1817 roku.
Charakterystycznymi objawami choroby Parkinsona są spowolnienie ruchowe (bradykinezja), sztywność mięśni, drżenie spoczynkowe oraz zaburzenia równowagi. Często występuje również depresja, zaburzenia snu, trudności ze spożywaniem pokarmów i mówieniem. Na chorobę tę są narażone najczęściej osoby powyżej 60. roku życia, ale może wystąpić również u osób młodszych, poniżej 40. roku życia, co określa się jako młodzieńcza choroba Parkinsona.
Na tę chwilę nie ma skutecznej metody leczenia, która by w pełni zahamowała postęp choroby Parkinsona. Istnieją jednak różnego rodzaju terapie i leki, które pomagają w kontrolowaniu objawów i poprawiają komfort życia pacjentów. Leczenie farmakologiczne ma na celu uzupełnienie braku dopaminy w mózgu i tym samym złagodzenie objawów. W bardziej zaawansowanych przypadkach stosuje się głęboką stymulację mózgu, procedurę chirurgiczną, która polega na wszczepieniu do mózgu elektrod stymulujących jego aktywność.
Choroba Parkinsona jest wyzwaniem zarówno dla pacjentów, jak i ich rodzin. Zmienność objawów, męczące leczenie oraz brak możliwości pełnego wyleczenia sprawiają, że zmagający się z nią ludzie potrzebują nie tylko intensywnej opieki medycznej, ale też wsparcia psychologicznego.
Jakie są przyczyny choroby parkinsona?
Choroba Parkinsona to schorzenie neurodegeneracyjne, które dotyka głównie starsze osoby, ale może rozpocząć się nawet w młodym wieku. Nieznane są konkretne przyczyny jej powstawania, ale naukowcy uważają, że ma ona związek z genetyką, otoczeniem oraz stylem życia osoby dotkniętej chorobą.
Zdaniem specjalistów, występuje ona wtedy, gdy pewne neurony (komórki nerwowe) w mózgu zaczynają funkcjonować nieprawidłowo lub umierają. Te neurony są odpowiedzialne za produkcję dopaminy, wielofunkcyjnego neuroprzekaźnika, który m.in. jest niezbędny do prawidłowego kontrolowania ruchów ciała. Jeżeli poziom dopaminy w mózgu jest zbyt niski, może to prowadzić do problemów z ruchem, które są charakterystyczne dla choroby Parkinsona.
Wpływ na rozwój choroby mogą mieć również czynniki genetyczne – u niektórych pacjentów stwierdza się obecność mutacji genów, które mogą zwiększać ryzyko zachorowania. Niektóre badania wskazują także na związek między ekspozycją na pewne substancje chemiczne a większym ryzykiem rozwinięcia schorzenia. Czynnikiem, który może zwiększać ryzyko, jest również wiek.
Ryzyko zachorowania zwiększa się po 60. roku życia, choć choroba może występować również u młodszych osób. Innym czynnikiem, który może mieć wpływ na rozwój choroby Parkinsona jest styl życia. Osoby prowadzące siedzący tryb życia, mający niewłaściwą dietę lub cierpiący na otyłość mają większe ryzyko zachorowania. Należy jednak pamiętać, że choć możliwe są jakieś korelacje z wyżej wymienionymi czynnikami ryzyka, to jednak choroba Parkinsona może rozwinąć się bez wyraźnej przyczyny.